Innowacje wodorowe w Krajowej Grupie Spożywczej

6 lipca br. przeprowadzono pierwszą w Polsce prezentację wózka widłowego, zasilanego wodorem, który użyczyła firma Linde Material Handling Polska Sp. z o.o. Wózek zaprezentowano w pracach magazynu cukru w Oddziale Krajowej Grupy Spożywczej „Cukrownia Dobrzelin” w Dobrzelinie.

Technologie wytwarzania i wykorzystania wodoru stają się kluczowe w wyznaczaniu nowej polityki klimatycznej. Wodór można stosować zarówno w energetyce, w przemyśle jak i w transporcie. Wykorzystanie wodoru prowadzi do czystych zastosowań przemysłowych oraz do czystego transportu. Już obecnie wykonywane są testy dodatkowego zasilania wodorem istniejących systemów gazowniczych. Daje to możliwość stosowania technologii wodorowych w całym łańcuchu wartości (od produkcji po zastosowanie).

Krajowa Grupa Spożywcza od 2012 r. prowadzi w Oddziale „Cukrownia Dobrzelin” prace naukowo-badawcze, dotyczące produkcji wodoru metodą mikrobiologiczną wspólnie z Instytutem Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk.

Jak zapewnia Tomasz Olenderek, Członek Zarządu Krajowej Grupy Spożywczej S.A., zielona energia nie tylko poprawia środowiskowe mierniki Spółki, lecz także otwiera drzwi do realizacji kolejnych, bardziej śmiałych proekologicznych projektów: - Cieszy mnie fakt, że w Cukrowni Dobrzelin jesteśmy świadkami prezentacji pierwszego w Polsce wózka widłowego zasilanego wodorem. To pierwszy krok do wdrożenia innowacyjnej strategii, polegającej na stworzeniu tzw. „zielonego łańcucha energetycznego”. Modernizacja oczyszczalni ścieków Cukrowni Dobrzelin umożliwi wykorzystanie biogazu do produkcji energii, który z kolei jest potrzebny do produkcji zielonego wodoru, a następnie do zasilenia wózków widłowych niezbędnych do transportu wewnętrznego w magazynach Cukrowni Dobrzelin.

W ramach projektów realizowanych przy udziale Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, objętych Programem Badań Stosowanych oraz BIOSTRATEG2, na terenie Cukrowni zostały zrealizowane i funkcjonują dwie instalacje wodorowe: laboratorium wodorowe oraz instalacja w skali półtechnicznej. W laboratorium wodorowym mieści się dwuetapowa instalacja produkująca biowodór - w wyniku kwaśnej fermentacji produktów ubocznych przemysłu cukrowniczego, głównie melasu (I etap) oraz biometan – w wyniku metagenizacji niegazowych produktów z etapu I (II etap). Na pierwszym etapie procesu powstający biogaz składa się z 40% wodoru i 60% ditlenku węgla, na etapie drugim: z 60% metanu i 40% ditlenku węgla. Laboratorium to pełni funkcję pilotażową dla instalacji w skali półtechnicznej.

Instalacja w skali półtechnicznej stanowi n-krotne przeskalowanie instalacji pracującej w laboratorium wodorowym i posiada nie tylko węzeł fermentacji, ale jest także rozbudowana o kolejne moduły, które są przystosowane do separacji biowodoru od ditlenku węgla metodą kriogeniczną, magazynowania wodoru w wodorkach metali i testów ogniw paliwowych zasilanych wodorem.

- Od dwudziestu lat firma Linde Material Handling Sp. z o.o. pracuje nad rozwojem produkowanych seryjnie wózków przemysłowych z ogniwami paliwowymi. W 1997 roku firma wiodła prym, koncentrując się intensywnie na tej obiecującej technologii. Produkcja pierwszych wózków rozpoczęła się w 2010 roku. Dziś marka Linde oferuje największy na rynku asortyment wózków przemysłowych zasilanych ogniwami paliwowymi. Ten nowoczesny system energetyczny dostępny jest w około 80% modeli. Należą do nich wózki paletowe, ciągniki, wózki wysokiego składowania, a także wózki z przeciwwagą – ocenił Jakub Cieloch z Linde MH Polska.

Taki system energetyczny nie generuje podczas eksploatacji żadnych szkodliwych substancji. Jest zatem zeroemisyjny, co doskonale wpisuje się w wytyczone przez Unię Europejską cele dekarbonizacyjne na najbliższe lata. Energia powstaje w wyniku reakcji chemicznej pomiędzy tlenem a wodorem. Powstały w ten sposób prąd jest doprowadzany do baterii litowo-jonowej, która z kolei zasila silniki jazdy i podnoszenia. Jednocześnie bateria służy jako tymczasowy magazyn odzyskanej z hamowania energii oraz jako rezerwa w okresach wzmożonej pracy. Jedynym produktem ubocznym całego procesu wytwarzania energii jest ciepło i czysta woda. Ta ostatnia jest odpompowywana podczas ponownego uzupełniania wodoru.

Mówiąc o uzupełnianiu: to tutaj technologia ogniw paliwowych ujawnia swoją ogromną zaletę. Całkowity proces napełniania trwa zaledwie trzy minuty, co zapewnia maksymalną dyspozycyjność, zwłaszcza w wymagających warunkach pracy wielozmianowej, gdzie system energetyczny ma decydujący wpływ na ciągłość procesów. Ponieważ napełnianie ogniw jest proste, szybkie i czyste, zasilany energią z ogniw paliwowych wózek widłowy stanowi doskonałe rozwiązanie także w tych sektorach, w których higiena ma kluczowe znaczenie (np. w przemyśle spożywczym).

Mając na uwadze olbrzymi potencjał wykorzystania wodoru w polskiej gospodarce, w dobie transformacji energetycznej, w obszarze zainteresowania Krajowej Grupy Spożywczej pozostaje również produkcja wodoru alternatywnymi metodami w oparciu o źródła OZE.